Τα ξημερώματα της Τρίτης 9ης Αυγούστου του 1994 οι Έλληνες ήταν ξύπνιοι. Είτε δεν είχαν κοιμηθεί καθόλου είτε σηκώθηκαν άρον-άρον από τα κρεβάτια τους. Για καλό. Η μεγάλη έγχωμη τηλεόραση του σαλονιού άνοιγε στη ΕΡΤ. Μην φανταστείς τις σημερινές ‘φλοίδες’ των 40-50 ιντσών. Ολόκληρα ξύλινα κουτιά-έπιπλα με δυσανάλογα μικρές οθόνες ήταν (και εργόχειρο πάνω τους). Η φωνή του Βασίλη Σκουντή και του Γιάννη Καραλή από το Τορόντο συντρόφευε τα βράδια το πρώτο 15ήμερο του Αυγούστου (4-14). Η μάχη με τον Καναδά, στην πρεμιέρα της β’ (προημιτελικής) φάσης του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος, έμοιαζε με κάμποσες άλλες σημαδιακές στην ιστορία του ελληνικού μπάσκετ.
Ένα ματς χωρίς αύριο
Δεν έπρεπε να χαθεί. Ήταν τέτοιο το σύστημα τότε και μετρημένες οι ομάδες του τουρνουά που οι δύο πρώτες των ομίλων περνούσαν απευθείας στα ημιτελικά. Οι Κροάτες (των Κούκοτς, Ράτζα, Βράνκοβιτς, Κόμαζετς) ήταν το πρώτο φαβορί, οι Κινέζοι είχαν βρεθεί απρόσμενα στην 8άδα (νικώντας Βραζιλία, Ισπανία στην α’ φάση) και το αποτέλεσμα στον αγώνα όριζε τη μοίρα Ελλήνων και Καναδών. Των Καναδών που είχαν έναν εν ενεργεία NBAer, τον Ρικ Φοξ των Μπόστον Σέλτικς, αλλά και δύο πρώην ‘πύργους’ ελληνικών ομάδων (Γουίλτζερ-Άρης, Σμρεκ-Δάφνη).
Μία από τις παραισθήσεις του Γιάννη Φιλέρη ζωντάνεψε εκείνη ακριβώς την ημέρα. Ήταν μια πλήρης παραίσθηση το 74-71. Η γιγαντιαία εμφάνιση του Φάνη Χριστοδούλου (26 πόντοι με 4/9 τρίποντα, 10 ριμπάουντ, 3 ασίστ, 4 κλεψίματα) υπήρξε μία από τις πιο αλησμόνητες με τα γαλανόλευκα. Η απροσπέλαστη άμυνα του Γιώργου Σιγάλα πάνω στο Ρικ Φοξ τη στιγμή που επιχειρούσε να διεισδύσει προς το ελληνικό καλάθι με το σκορ στο 72-71 και λιγότερα από 15 δεύτερα ν’ απομένουν για τη λήξη. Το κάρφωμα του Παναγιώτη Φασούλα με τα δύο χέρια, τα ουρλιαχτά μετά την κόρνα της λήξης. Ακόμη και το βουρκωμένο βλέμμα του κολαγιόπαιδου Στιβ Νας, δύο χρόνια πριν μπει στο ΝΒΑ, ήταν ένας αντιστρόφως ανάλογος παραλληλισμός των συναισθημάτων της στιγμής.
Η ‘αγία 5άδα’ του Δενδρινού
Η Εθνική είχε επιβιώσει χάρη στους 5 ‘survivors’ (Γιαννάκης, Σιγάλας, Μπακατσιάς, Φασούλας, Φάνης) που αγωνίστηκαν από 31 ως 40 λεπτά. Οι Γαλακτερός, Παπαπέτρου, Ρεντζιάς (στα 18 του) και Μπουντούρης δεν είχαν χρησιμοποιηθεί καθόλου, ο Παταβούκας μόλις 9 λεπτά και οι Μυλωνάς-Τσέκος από 4 και 3 αντίστοιχα. Για τον Μάκη Δενδρινό δεν υπήρχε άλλος δρόμος. Αυτοί οι 5 εκτέλεσαν τα 61 από τα 63 σουτ εντός πεδιάς και μάζεψαν τα 25 από τα 27 ριμπάουντ. Αυτοί οι 5 κουβάλησαν όλο το ψυχολογικό φορτίο του αγώνα, από το αποτέλεσμα του οποίου κρεμόταν αφενός όλη η Ελλάδα αφετέρου η ομογένεια στη Βόρεια Αμερική, μετά το φιάσκο της συμμετοχής της Εθνικής Ποδοσφαίρου στο Παγκόσμιο Κύπελλο.
Ο Γιαννάκης είχε συμπληρώσει από το πρώτο ημίχρονο τρία φάουλ και ο 20χρονος Νας το εκμεταλλευόταν. Η Εθνική παρόλα αυτά άντεχε. Από το 40-34 του διαλείμματος μεταξύ των δύο 20λεπτων ημιχρόνων έφτασε στο 60-53 και κατόπιν στο 68-60, παρά το γεγονός πως οι Καναδοί έβρισκαν μονίμως τον τρόπο να επιστρέψουν. Το έκαναν ξανά, αφότου πρώτα είχε έρθει το 72-65 με καλάθι του Φασούλα. Εκείνη τη βραδιά σούταραν 10/21 τρίποντα. Τα μακρινά του Κόρι Χάλας από τα φτερά ήταν εκείνα που τους έφεραν στο -1 και δημιούργησαν συνθήκες ντέρμπι σ’ ένα ματς που έπρεπε να είχε λήξει. Είχαν προηγηθεί δύο χαμένες ελληνικές επιθέσεις με λάθος του Γιαννάκη στο κατέβασμα και κόψιμο στο λέι απ του Μπακατσιά.
Η τελευταία επίθεση
Φαινομενικά το μομέντουμ ανήκε στους Καναδούς που είχαν διαθέσιμα 24 δευτερόλεπτα για την τελευταία επίθεσή τους. Στο τελευταίο τάιμ άουτ ο Κεν Σιλντς διάλεξε τον Φοξ των 6/14 σουτ για ν’ αποφασίσει τι θα συμβεί και όχι στον Νας που είχε ως τότε 13 πόντους με 3/3 τρίποντα. Δεν έγινε ‘ασπίδα’ για την ομάδα του. Ο Φοξ πήρε την μπάλα από τον συμπαίκτη του στην κορυφή, επεδίωξε να ‘τρυπήσει’ κάθετα τον Σιγάλα, αλλά έπεσε σε τείχος. Έχασε την ισορροπία του, μαζί και την μπάλα. Το κάρφωμα του Φασούλα στα 6.5” για τη λήξη ήταν η επικύρωση της επικράτησης των Ελλήνων διεθνών και της μετέπειτα παρουσίας τους στα ημιτελικά. Το μετάλλιο δεν κατακτήθηκε, αλλά Στιβ Νας δεν έχει ξεπεράσει εκείνη την αποτυχία. “Το πιο πικρό βράδυ μου ήταν τον Αύγουστο του 1994 όταν οι Έλληνες μας απέκλεισαν μέσα στο σπίτι μας”, έχει ομολογήσει σε μια πρώιμη βιογραφία του.
Ο νεαρός Στιβ Νας μετά την ήττα από την Ελλάδα
Η επανάληψη της ιστορίας (;)
Σε μερικούς μήνες τα ‘παιδιά’ του 45χρονου σήμερα Καναδού (με τους δύο τίτλους MVP), η φρέσκια γενιά της χώρας, θα κληθούν να πάρουν τη ρεβάνς από την Εθνική ομάδα. Ο Τζαμάλ Μάρεϊ των Ντένβερ Νάγκετς ήταν ο πρώτος που δήλωσε διαθέσιμος για το θερινό προσκλητήριο του Νικ Νερς. Ακολούθησαν ο Σάι Γκίλγκιους-Αλεξάντερ των Οκλαχόμα Σίτι Θάντερ, ο Αρ Τζέι Μπάρετ των Νιου Γιορκ Νικς και ο Νικέιλ Αλεξάντερ-Γουόκερ των Νιου Ορλίνς Πέλικανς. Όλα δείχνουν πως ο Καναδάς δεν θα εμφανίσει τη ‘λειψανδρία’ του Παγκοσμίου Κυπέλλου και θα παραταχθεί με την πληρέστερη σύνθεσή της, άρα θα είναι η πιο ισχυρή αντίπαλος, στο Προολυμπιακό Τουρνουά που θα φιλοξενήσει στη Βικτόρια. Την πόλη της Βρετανικής Κολούμπια (κοντά στο Βανκούβερ και στο… Σιάτλ) που μεγάλωσε και πήγε ως το λύκειο ο Νας – άλλη μια τυχαία σύμπραξη γεγονότων.
Τα 24” που δεν ξέχασε ποτέ ο Στιβ Νας
Όλη αυτή η συνδυαστική συνθήκη ανεβάζει αυτομάτως το βαθμό δυσκολίας για τον Ρικ Πιτίνο και τους διεθνείς. Όποιους επιλέξει να έχει μαζί του στο φινάλε, με ή χωρίς τον Γιάννη Αντετοκούνμπο. Δεν αφαιρεί στο ελάχιστο, πάντως, από την προσπάθεια που οφείλουν άπαντες να κάνουν με στόχο να επιστρέψει η Εθνική σε ολυμπιακό τουρνουά ύστερα από 12 χρόνια, κόντρα στην αρνητική παράδοση αυτών των τουρνουά. Ούτως ή άλλως τα φαντάσματα τους Καναδούς θα κυνηγούν. Οι Έλληνες εκείνη την ημέρα της 8ης (προς 9ης) Αυγούστου του 1994 ζούσαν -ξύπνιοι- το όνειρό τους.
