Μπορεί ο χώρος του ποδοσφαίρου να είναι λαμπερός στα μάτια των περισσότερων από εμάς, αλλά πίσω από την αυλαία πολλές φορές τα πράγματα δεν είναι και τόσο φαντασμαγορικά.
Τα τελευταία χρόνια έχει διαπιστωθεί πολύ μεγάλη αύξηση στο ποσοστό των ποδοσφαιριστών που ζητούν τη βοήθεια των ειδικών για συναισθηματική και ψυχολογική υποστήριξη καθώς δυσκολεύονται να διαχειριστούν τις διάφορες καταστάσεις τις οποίες βιώνουν μέσα από το χώρο του ποδοσφαίρου.
«Είχε προβλήματα στη ζωή του πριν από μερικούς μήνες, οπότε ένας φίλος του του έστειλε μερικά από τα βίντεό μου. Είπε ότι τα είδε και μετά διάβασε το βιβλίο μου. Πιστεύει ότι το βιβλίο τον βοήθησε και μετά ήθελε να μου μιλήσει».
- (ΑΠΟΚΑΛΥΨΕΙΣ) Ψυχική υγεία και κυπριακό ποδόσφαιρο: Ναρκωτικά, τζόγος, κατάθλιψη, ανεργία, εκφοβισμός παικτών
- ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΖΑΓΟΡΑΚΗ ΣΤΟ S&G: «Δεν μπορείς να αποφύγεις το άγχος της επόμενης μέρας. Κι εγώ δεν υπήρξα εξαίρεση»
- ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗ ΣΤΟ S&G: «Μετά τον τραγικό θάνατο Μρντάκοβιτς έπρεπε κάτι να κάνουμε»
Τα πιο πάνω λόγια είναι του Καναδού ψυχολόγου Τζόρνταν Πάτερσον και θα μπορούσαν να αφορούν τον καθένα από εμάς. Όμως, προς έκπληξη πολλών όταν έγινε γνωστό, αφορούσαν έναν από τους μεγαλύτερους ποδοσφαιριστές που έβγαλε το παγκόσμιο ποδόσφαιρο, έναν ποδοσφαιριστή που τη λαμπερή ζωή του ζήλευσαν και ζηλεύουν πολλοί.
Τον Κριστιάνο Ρονάλντο.
Του ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Email επικοινωνίας: demetriouch@mcmedia.com.cy
Πριν από μερικούς μήνες, η Ένωση Επαγγελματιών Ποδοσφαιριστών (PFA) της Αγγλίας δημοσίευσε ανησυχητικά στοιχεία στα πλαίσια έρευνας που πραγματοποίησε για την ψυχική υγεία των ποδοσφαιριστών στην χώρα.
Σύμφωνα λοιπόν με την έκθεση αυτή, χιλιάδες ποδοσφαιριστές αντιμετωπίζουν προβλήματα ψυχικής υγείας και τα προηγούμενα τέσσερα χρόνια, περισσότεροι από 2μιση χιλιάδες ποδοσφαιριστές ζήτησαν βοήθεια από ειδικούς. Ο αριθμός αυτός αφορά όσους ζήτησαν υποστήριξη και όπως κατανοεί κανείς, ο συνολικός αριθμός είναι πολύ μεγαλύτερος καθώς αρκετοί ποδοσφαιριστές για τους δικούς τους λόγους, δεν έχουν αποταθεί σε ειδικούς για βοήθεια.
«Μιλάμε για τις συναισθηματικές μεταπτώσεις στο ποδόσφαιρο και τους κινδύνους που υπάρχουν. Ένας μακροχρόνιος τραυματισμός, ότι είναι μακριά από την οικογένεια, τα οικονομικά, τους γάμους, την απόκτηση παιδιών, τη μετακίνηση σε άλλη χώρα και μετά αναγνωρίζουμε ότι είναι σημαντικό για αυτούς να μπορούν να μιλήσουν για το πώς νιώθουν. Δυσκολεύονται να μιλήσουν με τον σύλλογο γιατί ανησυχούν ότι μπορεί να λειτουργήσει εναντίον τους. Και μερικές φορές δεν θέλουν να ανησυχούν ή να επιβαρύνουν την οικογένειά τους», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Δρ. Μάικλ Μπένετ, γιατρός ο οποίος διευθύνει το τμήμα ευεξίας που έχει βρίσκεται υπό την PFA.
Και αν μέγα αστέρες του αθλήματος, με μία τόσο λαμπρή καριέρα πίσω τους όπως ο Κριστιάνο Ρονάλντο, καταφεύγουν σε ειδικούς για να μπορέσουν να διαχειριστούν την πίεση που τους ασκεί ο χώρος τους ποδοσφαίρου, μπορεί να κατανοήσει κανείς το μέγεθος του προβλήματος στο άθλημα.
Η επόμενη μέρα βρίσκει πολλούς στο ταμείο ανεργίας
Τα τελευταία χρόνια, αυξάνονται και στην Κύπρο τα περιστατικά ποδοσφαιριστών που αντιμετωπίζουν προβλήματα ψυχικής υγείας, και κάποιες από τις περιπτώσεις που αποκαλύπτει σήμερα το SHOOTANDGOAL είναι σοκαριστικές.
Πρώην ποδοσφαιριστές που δεν μπορούν να διαχειριστούν την επόμενη ημέρα, που εθίζονται στον τζόγο, στο αλκοόλ και στις απαγορευμένες ουσίες, ποδοσφαιριστές που χάνουν τον κόσμο κάτω από τα πόδια τους λόγω δύσκολων οικογενειακών καταστάσεων στις οποίες βρίσκονται κάτι που επηρεάζει φυσικά και την απόδοσή τους.
Όπως αναφέρει στο SHOOTANDGOAL ο εκτελεστικός Πρόεδρος του Παγκύπριου Συνδέσμου Ποδοσφαιριστών (ΠΑΣΠ), Σπύρος Νεοφυτίδης, το μεγάλο ζήτημα σε τέτοιες περιπτώσεις είναι ότι πολλές φορές οι ποδοσφαιριστές δεν αντιλαμβάνονται τα προβλήματα τα οποία αντιμετωπίζουν και μέχρι να φτάσουν στο σημείο να ζητήσουν βοήθεια, αν ζητήσουν, πολλές φορές είναι αργά.
Η επόμενη μέρα για πολλούς ποδοσφαιριστές τους βρίσκει στο ταμείο ανεργίας, και για να το καταπολεμήσει αυτό, ο ΠΑΣΠ έχει συνάψει συνεργασία με 12 ιδιωτικά Πανεπιστήμια, όπου δίνονται υποτροφίες σε παίκτες για σπουδές κατά τη διάρκεια της ποδοσφαιρικής τους καριέρας. Μέχρι σήμερα έχουν ολοκληρώσει το πρόγραμμα 760 ποδοσφαιριστές, μεταξύ των οποίων και οι Πιέρος Σωτηρίου, Νεόφυτος Μιχαήλ και Ανδρέας Μακρής που έχουν πάρει ήδη τα πτυχία τους.
Όπως μας ανέφερε και ο Νεκτάριος Αλεξάνδρου μιλώντας στο SHOOTANDGOAL για τις ανάγκες του ρεπορτάζ, πρέπει και οι ποδοσφαιριστές να είναι συνειδητοποιημένοι ότι «κάποια μέρα τα φώτα κλείνουν». Η συμβουλή του ίδιου είναι ότι ένας ποδοσφαιριστής δεν μπορεί να μένει και να βασίζεται μόνο από το ποδόσφαιρο στις μέρες μας, «αλλά υπάρχουν πολλοί τρόποι για να εκπαιδευτεί, να κάνει κάτι που του αρέσει, να πάρει ένα πτυχίο ίσως, κάτι που είναι πολύ σημαντικό. Υπάρχουν τόσα εργαλεία πλέον, ακόμα και διαδικτυακά για την απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων που μας βοηθούν να αναπτυσσόμαστε που είναι κρίμα να μην τα εκμεταλλευόμαστε και στο χώρο του αθλητισμού και του ποδοσφαίρου ειδικότερα».
Για το Νίκο Κατσαβάκη, ποδοσφαιριστή με σπουδαία καριέρα στην Κύπρο, το άγχος της επόμενης μέρας ήταν και για εκείνον εκεί. «Όποιος λέει ότι δεν τον αγχώνει λέει ψέματα. Σίγουροι όσοι περάσαμε από τον χώρο του ποδοσφαίρου κάποια στιγμή, ξέρουμε και γνωρίζουμε ότι θα έρθει η ώρα να σταματήσουμε», αναφέρει ο ίδιος στο SHOOTANDGOAL.
«Όταν πέφτουν τα φώτα, εκεί είναι το δύσκολο κομμάτι. Ήσουν μαθημένος σε έναν τρόπο ζωής για 15-20 χρόνια, αυτό έχει μία ημερομηνία λήξεως οπότε θα πρέπει να ετοιμάσει το έδαφος για να γίνει όσο πιο ομαλά γίνεται η μετάβαση. Είτε πάλι στον χώρο του ποδοσφαίρου είτε αν έχει σπουδάσει κάτι, να κάνει αυτό το διαφορετικό», προσθέτει.
«Δεν μπορείς να αποφύγεις το άγχος της επόμενης ημέρας, και εγώ δεν υπήρξα η εξαίρεση»
«Το επαγγελματικό ποδόσφαιρο τελειώνει σε μια ηλικία που είμαστε ακόμη πολύ νέοι. Δεν μπορείς να αποφύγεις το άγχος της επόμενης μέρας. Σκέψεις όπως τι θα κάνεις μετά, πως θα ζήσεις την οικογένεια σου βασανίζουν το μυαλό όλων. Κι εγώ δεν υπήρξα εξαίρεση», αναφέρει στο SHOOTANDGOAL στα πλαίσια του ρεπορτάζ μας ο θρύλος του Ελληνικού ποδοσφαίρου Θοδωρής Ζαγοράκης.
Ο κ. Ζαγοράκης αυτή τη στιγμή ασκεί καθήκοντα Ευρωβουλευτή και είναι μέλος της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας του Ευρωκοινοβουλίου, Επιτροπή η οποία είναι υπεύθυνη μεταξύ άλλων για θέματα Αθλητισμού.
Πάντως ο παλαίμαχος αρχηγός της Εθνικής Ελλάδας ήταν από τους «τυχερούς» στον χώρο του ποδοσφαίρου καθώς μετά το τέλος της καριέρας του έμεινε κοντά στο άθλημα σε άλλους ρόλους. Ο κ. Ζαγοράκης μας ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «προσωπικά είχα την τύχη το επόμενο μου επαγγελματικό βήμα με την μετάβαση μου σε διοικητικά καθήκοντα στην ΠΑΕ ΠΑΟΚ να έρθει άμεσα, οπότε το άγχος της επόμενης μέρας δεν πρόλαβε να εξελιχθεί σε πρόβλημα ψυχικής υγείας».
Εδώ είναι που εισέρχεται και ο ρόλος του στο Ευρωκοινοβούλιο, με τον κ. Ζαγοράκη να μας τονίζει ότι «η διπλή σταδιοδρομία των αθλητών όλων των επιπέδων είναι εξαιρετικά σημαντική και γι’ αυτό παλεύουμε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο».
Πρόσθεσε πως «οι αθλητές έχουν δικαίωμα πρόσβασης σε κατάλληλα εργαλεία εκπαίδευσης και κατάρτισης για να προετοιμάσουν τη ζωή τους μετά τη σταδιοδρομία τους στον χώρο του αθλητισμού αποκτώντας δεξιότητες άλλες πέραν του αθλητισμού. Τα οφέλη για τους αθλητές που εμπλέκονται σε προγράμματα διπλής καριέρας είναι μεταξύ άλλων οφέλη που συνδέονται με την υγεία όπως ο ισορροπημένος τρόπος ζωής, μειωμένα επίπεδα άγχους, αυξημένη ευεξία».
Στο SHOOTANDGOAL για το θέμα, μίλησε και ο Τόμας Φρανκόφσκι, Πολωνός παλαίμαχος ποδοσφαιριστής με σπουδαία καριέρα και σε σωματειακό επίπεδο αλλά και στην Εθνική του.
Ο κ. Φρανκόφσκι, που ασκεί καθήκοντα Ευρωβουλευτή και είναι επίθσης μέλος της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας του Ευρωκοινοβουλίου, μας τόνισε ότι το θέμα της ψυχικής υγείας των αθλητών είναι πολύ σημαντικό στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
«Όπως ίσως γνωρίζετε, ήμουν εισηγητής της έκθεσης για το μέλλον της αθλητικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία ψηφίστηκε τον Νοέμβριο του 2021 στη σύνοδο ολομέλειας στο Στρασβούργο», μας ανέφερε.
Πρόσθεσε ότι ένα μέρος αυτής της έκθεσης επικεντρώνεται στα δικαιώματα των αθλητών, στην υγεία τους κ.λπ.
«Καταφέραμε να εισαγάγουμε μια παράγραφο για την ψυχική υγεία που λέει:
- Τονίζει την ανάγκη οι αθλητικές αρχές να λαμβάνουν υπόψη την προστασία της ψυχικής υγείας των αθλητών με τον ίδιο τρόπο όπως η σωματική τους υγεία.
- Καλεί τα κράτη μέλη να λάβουν μέτρα για να εξασφαλίσουν ότι όλοι οι επαγγελματίες αθλητές έχουν ίση πρόσβαση στους μηχανισμούς κοινωνικής και εργασιακής προστασίας».
Θέμα ταμπού σε Κύπρο και Ελλάδα
Στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο τα τελευταία χρόνια η θέση του αθλητικού ψυχολόγου έχει μπει για τα καλά στο οργανόγραμμα των ομάδων, κατανοώντας τη σημαντικότητα του ρόλου αυτού στην καλή ψυχική υγεία των ποδοσφαιριστών. Σε ότι αφορά την Κύπρο, αν και υπάρχει μία βελτίωση τα τελευταία χρόνια, ακόμη είμαστε πίσω καθώς το να έχει μία ομάδα στο τιμ της αθλητικό ψυχολόγο είναι η εξαίρεση και όχι ο κανόνας.
«Δεν μπορώ να σκεφτώ τον εαυτό μου να επισκέπτεται έναν αθλητικό ψυχολόγο όταν ξεκινούσα το ποδόσφαιρο και μπορώ να το συγκρίνω με τη σύγχρονη εποχή τόσο στις ομάδες, όσο και στην Εθνική στην οποία ήταν η πρώτη φορά που είχαμε αθλητικό ψυχολόγο λίγα χρόνια πριν σταματήσω το ποδόσφαιρο», μας ανέφερε ο Νεκτάριος Αλεξάνδρου, τονίζοντας την αναγκαιότητα ενός αθλητικού ψυχολόγου στις ομάδες στο σύγχρονο ποδόσφαιρο ώστε μεταξύ άλλων να υπάρξει πρόληψη διάφορων καταστάσεων.
«Η άποψή μου είναι ότι θέμα ταμπού και για την Ελλάδα και για την Κύπρο αυτό. Για μένα είναι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας, ότι ένας ποδοσφαιριστής όπως έχει τη σωματική του υγεία, πρέπει να έχει και την ψυχική του υγεία. Το έχουμε αφήσει πολύ πίσω, δεν το αγγίζουμε, είναι ένα πολύ ευαίσθητο θέμα για κάποιους», μας λέει με την σειρά του ο Νίκος Κατσαβάκης.
Στα πλαίσια του ρεπορτάζ μας, το SHOOTANDGOAL επικοινώνησε με την αθλητική ψυχολόγο Θάλεια Παναγή, η οποία μας ανέφερε ότι αυτή τη στιγμή στην Κύπρο σε επίπεδο ακαδημιών γίνεται περισσότερη δουλειά σε σχέση με τις Α’ ομάδες στον τομέα της ψυχολογίας.
«Ένας αθλητής νεαρής ηλικίας ξεκινάει και καλλιεργεί την κουλτούρα ότι δεν είναι ταμπού να μιλήσεις σε έναν ψυχολόγο ή να έχει κάποιες αδυναμίες. Επίσης μαθαίνουν κάποια βασικά πράγματα, αρχές και τεχνικές της αθλητικής ψυχολογίας, τις οποίες θα ξεκινήσουν να εφαρμόζουν από μικροί. Οπόταν όταν θα προχωρήσουν σε πιο ψηλό επίπεδο, είναι ήδη διανοητικά προετοιμασμένοι», τονίζει.
Την ίδια ώρα, βλέπει και η ίδια ότι ο ρόλος του αθλητικού ψυχολόγου έχει αρχίσει να γίνεται πιο αποδεκτός στην Κύπρο τα τελευταία χρόνια. «Και οι προπονητές καταλαβαίνουν την αναγκαιότητα του αθλητικού ψυχολόγου αλλά και οι αθλητές, που θα είναι και πιο δεκτικοί στο να μιλήσουν μαζί τους. Οπόταν σιγά σιγά χτίζεται αυτή η κουλτούρα».
Η κατάθλιψη είναι ένα από τα μεγαλύτερα θέματα ψυχικής υγείας που αντιμετωπίζουν οι ποδοσφαιριστές, με μία παγκόσμια έρευνα του 2015 που μελέτησε τις περιπτώσεις 253 νυν και πρώην ποδοσφαιριστών, να δείχνει ότι στους εν ενεργεία ποδοσφαιριστές παρατηρήθηκε ποσοστό 26% που έπασχαν από κατάθλιψη, ποσοστό που ήταν αυξημένο στο 39% για πρώην ποδοσφαιριστές. Με λίγα λόγια, 4 στους 10 πρώην ποδοσφαιριστές έπασχαν από κατάθλιψη, νούμερα σαφώς ανησυχητικά.
Η ίδια έχει δει προσωπικά περιπτώσεις ποδοσφαιριστών που μετά το τέλος της καριέρας τους έπεσαν σε κατάθλιψη, περιπτώσεις που στη συνέχεια παραπέμπει σε κλινικό ψυχολόγο για να πάρουν τη βοήθεια που χρειάζονται.
Η αδυναμία διαχείρισης της επόμενης ημέρας
Όταν το ποδόσφαιρο είναι η εργασία σου και ο τρόπος ζωής σου για το μεγαλύτερο μέρος της ζωής σου, είναι πολύ δύσκολο για κάποιους να αποδεχτούν ότι η ενασχόλησή τους με τον χώρο έχει ολοκληρωθεί. Σοκαριστικό είναι το σχετικό περιστατικό πρώην ποδοσφαιριστή στην Κύπρο που δεν μπορούσε να αποδεχτεί το γεγονός ότι η καριέρα του είχε ολοκληρωθεί, και για περίοδο αρκετών μηνών πήγαινε με το αυτοκίνητό του έξω από το γήπεδο και απλά έμενε εκεί.
«Είχαμε μία περίπτωση ενός ποδοσφαιριστή που ζήτησε βοήθεια από εμάς, γιατί για 6 μήνες μετά που σταμάτησε το ποδόσφαιρο, έφευγε από την εργασία του, έπαιρνε το αυτοκίνητο και πήγαινε και έμενε έξω από το γήπεδο για ώρες. Δεν μπορούσε να πάει σπίτι, δεν μπορούσε να αποδεχθεί ότι τελείωσε η καριέρα του», ανέφερε σχετικά στο SHOOTANDGOAL ο Σπύρος Νεοφυτίδης.
«Υπάρχουν και περιπτώσεις ποδοσφαιριστών που αρνούνται να δεχτούν ότι τελειώνει η καριέρα τους και συνεχίζουν σε πιο χαμηλές κατηγορίες. Όχι επειδή θέλουν να συνεχίσει η φήμη τους αλλά και τα χρήματα που παίρνουν από το χώρο, αλλά για να μην αλλάξει η καθημερινότητά τους και να συνεχίσουν στο άθλημα», μας ανέφερε με τη σειρά της η Θάλεια Παναγή.
Ανδρέας Μιχαηλίδης ο πρώτος
Θέμα ταμπού και μάλιστα μεγάλο, χαρακτήρισε το θέμα της ψυχικής υγείας στο ποδόσφαιρο και ο Πρόεδρος του ΚΟΑ Ανδρέας Μιχαηλίδης, ο οποίες μέτρησε δεκαετίες εμπλοκής του στο κυπριακό ποδόσφαιρο αρχικά σαν ποδοσφαιριστής και μετέπειτα σαν προπονητής, μιλώντας στο SHOOTANDGOAL.
«Ήταν άγνωστος χώρος και ήταν ένα θέμα που δεν μπορώ να πω ότι ήταν ούτε δημοφιλές, ούτε εύκολο, και ούτε το δεχόταν ο κόσμος.
Όπως μας δήλωσε, σε μία από τις θητείες του στον πάγκο της ΑΕΛ, ο ίδιος προσέλαβε για πρώτη φορά στην Κύπρο αθλητικό ψυχολόγο στο τιμ μου, τον Γρηγόρη Θεμιστοκλέους. «Οφείλω να ομολογήσω όμως ότι στις αρχές είχε πρόβλημα, οι παίκτες δεν του ανοίγονταν. Όμως σιγά σιγά τους κέρδισε και οι παίκτες το επιδίωκαν να του μιλήσουν και να τον εμπιστευτούν με προσωπικά και οικογενειακά τους θέματα».
Ο ίδιος σαν προπονητής έφθασε αρκετές φορές κοντά στην επιτυχία κατάκτησης τίτλων, όμως πολλές φορές αυτοί οι τίτλοι πήγαν αλλού στις λεπτομέρειες. Μόνος τίτλος στην προπονητική του καριέρα το Κύπελλο με την Ανόρθωση το 2003, Ρωτήσαμε τον κ. Μιχαηλίδη αν αυτή η αδυναμία να έρθουν τα τρόπαια, τον έφεραν σε περιόδους έντονης ψυχολογικής πίεσης.
«Ναι, υπήρξαν περίοδοι που αντιμετώπισα πολύ μεγάλη ψυχολογική πίεση. Για παράδειγμα, το 1998 όταν ήμουν στην Ομόνοια και χάθηκε το πέναλτι του Ράουφμαν με την Ανόρθωση, πέναλτι με το οποίο χάθηκε και το πρωτάθλημα, ένιωσα τον κόσμο να χάνεται κάτω από τα πόδια μου».
Η αυτοκτονία Μίλιαν Μρντάκοβιτς που συγκλόνισε
Πριν από περίπου τρία χρόνια, στις 22 Μαΐου του 2020, μία είδηση που ήρθε από την Σερβία έβαψε στα μαύρα το κυπριακό ποδόσφαιρο. Μόλις στα 38 του χρόνια, ένας παίκτης που αγαπήθηκε στην χώρα μας έχοντας αγωνιστεί σε Απόλλωνα, ΑΕΚ, ΕΝΠ και Εθνικό, ο Μίλιαν Μρντάκοβιτς, ήταν νεκρός.
Έχοντας σταματήσει την ποδοσφαιρική του καριέρα το 2017 στην OFK Βελιγραδίου, ο Μίλιαν είδε τον κόσμο να χάνεται κάτω από τα πόδια του. Δεν μπορούσε να αποδεχθεί ότι είχε αφήσει πίσω του ποδόσφαιρο, αυτό που αγαπούσε περισσότερο από όλα. Μη μπορώντας να το διαχειριστεί αυτό, ο Μίλιαν έθεσε τέρμα στην ζωή του.
Ο θάνατος του Μρντάκοβιτς έβαψε στα μαύρα και το κυπριακό ποδόσφαιρο, και ήταν η στιγμή που ο Πρόεδρος του ΚΟΑ είπε ότι πρέπει να κάνουμε κάτι στην χώρα μας για το ζήτημα της ψυχικής υγείας στον χώρο του αθλητισμού, με τον Οργανισμό να συστήνει μία Επιτροπή Αθλητικής Ψυχολογίας. «Αυτό ακολούθησε του τραγικού θανάτου του Μίλιαν Μρντάκοβιτς ο οποίος έδωσε τέρμα στη ζωή του γιατί δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει το γεγονός ότι σταμάτησε το ποδόσφαιρο. Θεώρησα και θεωρήσαμε ότι ήταν απαραίτητο κάτι να κάνουμε».
Πρόθεση του ΚΟΑ είναι η δημιουργία μίας 24ωρης ανοικτής γραμμής όπου οι αθλητές θα μπορούν να τηλεφωνούν και να εμπιστεύονται το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν και να καθοδηγούνται σε εξειδικευμένο προσωπικό για τη βοήθεια που χρειάζονται.
«Να είναι ανοιχτή γραμμή επί 24ωρου βάσεως διότι και οι βραδινές ώρες είναι και οι ώρες που χτυπούν περισσότερο στα αισθήματα και τα προβλήματα του ανθρώπου. Οπόταν να είναι ανοιχτή γραμμή, να παίρνει ο αθλητής επώνυμα ή ανώνυμα, να μας εμπιστεύεται το πρόβλημά του, εμείς να έχουμε τη δυνατότητα με επιμορφωμένους λειτουργούς να τον καθησυχάσουμε στα πρώτα στάδια, και μετά να αναλαμβάνουν την περίπτωσή τους αθλητικοί ψυχολόγοι ή άλλοι ειδικοί που να είναι καταρτισμένοι ώστε και εμείς να μην κάνουμε κάποιο λάθος».
Οι αυτοκτονίες ποδοσφαιριστών που πάσχουν από κατάθλιψη αποτελούν μία υπενθύμιση σε όλους μας για τους ανθρώπους που υποφέρουν από την ασθένεια. Η πρώτη τέτοια περίπτωση που έφερε το όλο ζήτημα στην επικαιρότητα ήταν η αυτοκτονία του Γερμανού τερματοφύλακα Ρόμπερτ Ένκε στις 10 Νοεμβρίου του 2009. Ο Ένκε είχε φύγει από το σπίτι για να πραγματοποιήσει την προπόνησή του με την τότε ομάδα του, Αννόβερο ’96, όμως αντί αυτού μπήκε στο αυτοκίνητό του και οδηγούσε για 8 ώρες. Πήρε μάλιστα τηλέφωνο για να ακυρώσει το ραντεβού με τον ψυχολόγο του, λέγοντάς του είπε πως ο ίδιος ήταν καλά και πως το ξεπεράσει το πρόβλημά του. Βγήκε από το αμάξι και έπεσε στις ράγες τη στιγμή που περνούσε ένα τρένο. Ήταν μόλις 32 χρόνων.
Ανάλογη περίπτωση και ο Γερμανός Αντρέας Μπίρμαν. Ο ίδιος σε δηλώσεις του είχε αναφέρει ότι έφτασε στα πρόθυρα της αυτοκτονίας το 2009 και κατάλαβε το πρόβλημα που αντιμετώπιζε, όταν άκουσε για τον Ένκε. «Αναγνωρίζω τα συμπτώματα πλέον. Θα πρέπει σύντομα κάθε ποδοσφαιριστής, που πάσχει από κατάθλιψη να ζητήσει ιατρική υποστήριξη. Η θεραπεία έσωσε την ζωή μου». Δεν κατάφερε όμως να κερδίσει το τέρας της κατάθλιψης και το 2014, μετά από τρεις αποτυχημένες προσπάθειες να θέσει τέρμα στη ζωή του, έχασε τη μάχη, μόλις στα 33 του έτη.
Οικογένεια, ναρκωτικά και εθισμός στον τζόγο
Και όπως όλοι οι άνθρωποι, έτσι και οι ποδοσφαιριστές μπορούν να επηρεαστούν στην εργασία τους από προβλήματα που αντιμετωπίζουν στην προσωπική και οικογενειακή τους ζωή.
Πριν από περίπου ένα χρόνο, τον Απρίλιο του 2022, πραγματοποιήθηκε στην χώρα μας το πρώτο συνέδρια για την ψυχική υγεία στον αθλητισμό, συνέδριο το οποίο παρακολούθησε ο Πρόεδρος του ΚΟΑ αλλά και άλλα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του Οργανισμού.
Σε ερώτησή μας αν μετά το Συνέδριο, υπήρξαν αθλητές που επικοινώνησαν με τον Οργανισμό για προβλήματα που μπορεί να αντιμετώπιζαν, ο κ. Μιχαηλίδης μας ανέφερε ότι υπήρξαν τέτοιες περιπτώσεις, με τον Οργανισμό να τους παραπέμπει σε εξειδικευμένο προσωπικό για να πάρουν τη βοήθεια που χρειάζονταν.
«Τα θέματα που αντιμετωπίσαμε κυρίως ήταν από αθλητές που λόγω της επίπονης προετοιμασίας και προπονήσεων που έκαναν, έφταναν σε σημείο να χωρίζουν από το ταίρι τους, ‘ταίρι το οποίο ήταν και ένα στήριγμά τους με αποτέλεσμα να χάνεται ο κόσμος κάτω από τα πόδια τους», δήλωσε χαρακτηριστικά. «Εμείς θεωρούμε ότι έστω και ένα παιδί να βοηθήσουμε, κάναμε το καθήκον μας».
Όπως μας ανέφερε με τη σειρά του ο Πρόεδρος του ΠΑΣΠ Σπύρος Νεοφυτίδης, ο Σύνδεσμος ήρθε σε επικοινωνία με ποδοσφαιριστή της δεύτερης κατηγορίας ο οποίος βρισκόταν σε πολύ κακή κατάσταση έχοντας να αντιμετωπίσει οικογενειακά προβλήματα ενώ ήταν και χρήστης ναρκωτικών.
Η αντίδραση του Συνδέσμου άμεση. Επικοινωνία με την ομάδα του, η οποία αγωνιζόταν στη δεύτερη κατηγορία, και αποστολή του παίκτη στο εξωτερικό για θεραπεία.
«Ο συγκεκριμένος ποδοσφαιριστής είχε κάποια οικογενειακά θέματα και μέσα στην ομάδα του δεν κατάλαβαν ότι κάτι δεν πήγαινε σωστά μαζί του», αναφέρει στο SHOOTANDGOAL.
Τα αποτελέσματα έρευνας που πραγματοποιήθηκε στην Αυστραλία για την χρήση απαγορευμένων ουσιών από ποδοσφαιριστές, κατέδειξε ότι το 2% των εν ενεργεία ποδοσφαιριστών που συμμετείχαν στην έρευνα ανέφερε ότι έκανε χρήση τέτοιων ουσιών. Το ακόμη πιο ανησυχητικό είναι ότι το ποσοστό αυτό πενταπλασιάστηκε (10%), σε ότι αφορά τους πρώην ποδοσφαιριστές.
Μία άλλη περίπτωση ποδοσφαιριστή, πρώτης κατηγορίας, αντιμετώπιζε παράλληλα και θέματα στην ομάδα του που αφορούσαν την απόδοσή του η οποία είχε επηρεαστεί από τα οικογενειακά του ζητήματα με τον παίκτη να καταρρέει ψυχολογικά.
«Η γυναίκα του είχε φύγει από την Κύπρο, ήταν μόνος στην χώρα μας και η ψυχολογία του χάλια. Και ήταν κάτι που δεν το πρόσεξαν στην ομάδα, με τον παίκτη να ζητάει τη βοήθειά μας, και εμείς από τη σειρά μας να του παρέχουμε ψυχολόγο και τώρα να είναι εντάξει ο ποδοσφαιριστής».
Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν παλαίμαχοι ποδοσφαιριστές δεν σταματούν εδώ. Ένα ζήτημα που ανησυχεί πολύ τον ΠΑΣΠ είναι και αυτό του τζόγου, καθώς υπάρχουν σοβαρές περιπτώσεις ποδοσφαιριστών που ολοκλήρωσαν την καριέρα τους και στη συνέχεια εθίστηκαν στον τζόγο.
«Είχαμε περιπτώσεις ατόμων τα οποία ήταν εθισμένα στον τζόγο και μπορεί μάλιστα να ξόδεψαν τα περισσότερά τους χρήματα στα στοιχήματα και να είχαν θέματα βιωσιμότητας. Κάποιους τους βοηθήσαμε και με κάποια χρήματα για να ανταπεξέλθουν».
Η ίδια έρευνα στην Αυστραλία, κατέδειξε ότι 23.6% των ενεργεία ποδοσφαιριστών που συμμετείχαν στην έρευνα είχαν θέματα εθισμού στον τζόγο, με το ποσοστό αυτό να αυξάνεται στο 32.5% για τους πρώην ποδοσφαιριστές.
Η πίεση από τους ψηλούς στόχους
Ένας άλλος λόγος προβλημάτων ψυχικής υγείας σε ποδοσφαιριστές, είναι και η πίεση που μπορεί να βιώνουν σε ομάδες με πρωταγωνιστικούς στόχους στην προσπάθεια που γίνεται για επίτευξη αυτών των στόχων.
Όπως μας αποκάλυψε ο κ. Νεοφυτίδης, υπήρχε περίπτωση ποδοσφαιριστή στη δεύτερη κατηγορία ο οποίος ήταν σε περίοδο υψηλού στρες και πίεσης γιατί η ομάδα του δεν θα κατακτούσε το πρωτάθλημα στη δεύτερη κατηγορία.
«Μας πήρε τηλέφωνο, μας εξήγησε την κατάσταση στην οποία βρισκόταν, επεμβήκαμε σαν Σύνδεσμος και βρήκαμε κάποιο άτομο να τον βοηθήσει».
Εκβιασμός παικτών από τις ομάδες
Ένας ακόμη πολύ σοβαρός λόγος που οι ποδοσφαιριστές αναφέρουν προβλήματα ψυχικής υγείας, είναι ο εκφοβισμός που μπορεί να βιώσουν στις ομάδες που αγωνίζονται. Ιδιαίτερα στις μικρές κατηγορίες της Κύπρου είναι κάτι που ισχύει σε πολύ μεγάλο βαθμό.
Μάλιστα, ο κ. Νεοφυτίδης μας αποκάλυψε και μία σχετική περίπτωση ποδοσφαιριστή που είχε υποστεί εκφοβισμό από την ομάδα του στο θέμα συμβολαίου.
«Είχαμε πρόσφατα περίπτωση παίκτη τρίτης κατηγορίας που υπέγραψε συμβόλαιο 800 ευρώ και όταν η ομάδα του μπήκε στην πρώτη οκτάδα, ο Πρόεδρος του είπε ότι εγώ θα σας κάνω 50% μείωση και σε όποιον δεν αρέσει να φύγει. Ο παίκτης του απάντησε ότι ‘δεν συμφωνώ με αυτό, μου χρωστάς 4 μήνες μισθούς, πήραμε τους στόχους μας, και θα μας κάνεις μείωση;’. Ο Πρόεδρος της ομάδας στη συνέχεια του είπε ότι θα του κάνει διακοπή συμβολαίου αν δεν δεχθεί τη μείωση».
Στη συνέχεια ο συγκεκριμένος παίκτης επικοινώνησε με τον ΠΑΣΠ και ζήτησε τη βοήθεια του Συνδέσμου. «Του είπαμε μην φοβάσαι, πήγαινε πάρε το συμβόλαιό σου από την Ομοσπονδία και να μας το φέρεις να το μελετήσουμε. Πήγε στην Ομοσπονδία, πήρε το συμβόλαιό του και είδαμε ότι το συμβόλαιο ήταν πλαστογραφημένο με μηνιαίο μισθό 150 ευρώ. Και δεν ήταν μόνο πλαστογραφημένη η δική του υπογραφή αλλά και η υπογραφή του κολλητού του που ήταν μάρτυρας στη σύναψη του συμβολαίου».
Η ευθύνη ΚΟΠ και σωματείων
Το όλο θέμα της ψυχικής υγείας στον χώρο του ποδοσφαίρου είναι ένα τεράστιο ζήτημα που θα πρέπει να απασχολήσει πολύ περισσότερο τις ομάδες μας αλλά και την Ομοσπονδία.
Σε ερώτησή μας στον Πρόεδρο του ΚΟΑ Ανδρέα Μιχαηλίδη αν το γεγονός ότι δεν δίνουμε αρκετή σημασία σε αυτό το τομέα στην Κύπρο, είναι περισσότερο ευθύνη των σωματείων ή της ΚΟΠ σαν Ομοσπονδία, απάντησε ότι για τον ίδιο είναι κυρίως ευθύνη των ομάδων αλλά και η Ομοσπονδία σαν «η μάνα των σωματείων» όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, «θα έπρεπε να παίξει ένα περισσότερο καθοδηγητικό ρόλο. Και αν οι προσπάθειές της δεν εισακουστούν και δεν καρποφορήσουν, ‘έκαναν εν μέρει το καθήκον τους’».
«Δεν μπορούν να μην κάνουν τίποτε και να λένε ότι δεν το θέλουν οι ομάδες».
Σήμερα και αύριο θα δημοσιευθούν στο SHOOTANDGOAL αναλυτικά οι συνεντεύξεις όλων όσων μίλησαν στο ρεπορτάζ μας για το θέμα της ψυχικής υγείας στον χώρο του ποδοσφαίρου.
