Πλέον στα 39 χρόνια ζωής του, ο Νεκτάριος Αλεξάνδρου έχει πίσω του δύο ολόκληρες δεκαετίες στον χώρο του επαγγελματικού ποδοσφαίρου.
Έκανε το ντεμπούτο του στο ΑΠΟΕΛ την περίοδο 2000-2001, ολοκλήρωσε την καριέρα του το 2019 και στο μεσοδιάστημα έζησε περιόδους μεγάλων αλλαγών στον χώρο του κυπριακού ποδοσφαίρου.
Μία από τις μεγάλες αλλαγές που έζησε ο Νεκτάριος είναι και ο τρόπος που αντιμετωπίζονται στον χώρο του ποδοσφαίρου τα προβλήματα ψυχικής υγείας των αθλητών.
«Σίγουρα, είναι τεράστια η διαφορά. Δεν μπορώ να σκεφτώ για παράδειγμα τον εαυτό μου να επισκέπτεται έναν αθλητικό ψυχολόγο όταν ξεκινούσα το ποδόσφαιρο και μπορώ να το συγκρίνω με τη σύγχρονη εποχή τόσο στις ομάδες, όσο και στην Εθνική στην οποία ήταν η πρώτη φορά που είχαμε αθλητικό ψυχολόγο λίγα χρόνια πριν σταματήσω το ποδόσφαιρο», αναφέρει σε συνέντευξή του στο SHOOTANDGOAL στα πλαίσια του μεγάλου ρεπορτάζ μας για το ζήτημα της ψυχικής υγείας στον χώρο του κυπριακού ποδοσφαίρου.
- (ΡΕΠΟΡΤΑΖ S&G) Το «τέρας» της κατάθλιψης που κρύβεται πίσω από τον λαμπερό χώρο του κυπριακού ποδοσφαίρου
- (ΑΠΟΚΑΛΥΨΕΙΣ) Ψυχική υγεία και κυπριακό ποδόσφαιρο: Ναρκωτικά, τζόγος, κατάθλιψη, ανεργία, εκφοβισμός παικτών
- ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΖΑΓΟΡΑΚΗ ΣΤΟ S&G: «Δεν μπορείς να αποφύγεις το άγχος της επόμενης μέρας. Κι εγώ δεν υπήρξα εξαίρεση»
- ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗ ΣΤΟ S&G: «Μετά τον τραγικό θάνατο Μρντάκοβιτς έπρεπε κάτι να κάνουμε»
Όπως τονίζει στη συνέντευξή του, είναι σημαντικό όμως να ξεχωρίσουμε ότι στο κομμάτι της ψυχικής υγείας, δεν είναι κατ’ ανάγκη η αναγκαιότητα να υπάρχει αθλητικός ψυχολόγος, αλλά οι αθλητές να μπορούν να ζητήσουν βοήθεια από έναν ειδικό πέραν από το να μιλήσει με τον αθλητικό ψυχολόγο της ομάδας. «Να ζητήσει βοήθεια για κάποιο σημαντικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει και να υπάρχει η στήριξη από την ομάδα για να μπορεί να ζητήσει αυτή την βοήθεια. Είναι μία αναγκαιότητα που μπορεί να έχει ο οποιοσδήποτε άνθρωπος», δηλώνει.
Συνέντευξη στον ΧΑΡΑΛΑΜΠΟ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Email επικοινωνίας: demetriouch@mcmedia.com.cy
Ένας σημαντικός λόγος που οι ποδοσφαιριστές μπορεί να αντιμετωπίσουν προβλήματα ψυχικής υγείας, είναι και η αδυναμία να έχουν μία ομαλή μετάβαση από το ποδόσφαιρο στη νέα τους ζωή μακριά από τον χώρο.
Όπως τονίζει χαρακτηριστικά ο Νεκτάριος Αλεξάνδρου, πρέπει και οι ποδοσφαιριστές να είναι συνειδητοποιημένοι ότι «κάποια μέρα τα φώτα κλείνουν».
Η συμβουλή του ίδιου είναι ότι ένας ποδοσφαιριστής δεν μπορεί να μένει και να βασίζεται μόνο από το ποδόσφαιρο στις μέρες μας, «αλλά υπάρχουν πολλοί τρόποι για να εκπαιδευτεί, να κάνει κάτι που του αρέσει, να πάρει ένα πτυχίο ίσως, κάτι που είναι πολύ σημαντικό. Υπάρχουν τόσα εργαλεία πλέον, ακόμα και διαδικτυακά για την απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων που μας βοηθούν να αναπτυσσόμαστε που είναι κρίμα να μην τα εκμεταλλευόμαστε και στο χώρο του αθλητισμού και του ποδοσφαίρου ειδικότερα».
Αναλυτικά η συνέντευξη:
Νεκτάριε, τα τελευταία χρόνιε σε βλέπουμε να είσαι ενεργός σε ότι αφορά θέματα ψυχικής υγείας στον χώρο του αθλητισμού. Τι σε ώθησε σε αυτό;
Μέσα στην περίοδο της πανδημίας η ψυχική υγεία ήρθε στο επίκεντρο, και γενικότερα στην κοινωνία αλλά και στον χώρο του αθλητισμού. Βγήκαν άνθρωποι και μίλησαν για κατάθλιψη γενικότερα αλλά και πιο ειδικά στο χώρο του αθλητισμού για σοβαρά προβλήματα ψυχικής υγείας που δεν τους άφησαν να συμμετέχουν σε σπουδαίους αγώνες, σε Ολυμπιάδα ή για βιώματα και εμπειρίες σε περιόδους πρωταθλητισμού. Ένιωθα και με τη δική μου εμπειρία, ότι ήταν ένα κενό που υπήρχε στον χώρο του αθλητισμού το οποίο από κάτω κρύβει αρκετά άλλα προβλήματα σε θεσμούς και λειτουργία ομάδων, οργανισμών και ομοσπονδιών τα οποία δυσκολεύουν την κατάσταση και προκαλούν ακόμη περισσότερα προβλήματα με τη σειρά τους.
Είχες εσύ προσωπική εμπειρία από τέτοια ζητήματα στα χρόνια της καριέρας σου ως ποδοσφαιριστής;
Δεν είχα οτιδήποτε συγκεκριμένο σε ότι αφορά την ψυχική υγεία μου, όχι. Προσπαθούσα να ενδυναμώσω τον εαυτό μου αλλά δεν έτυχε να βρεθώ σε περίοδο με κάποιο σημαντικό ζήτημα ψυχικής υγείας, όμως υπήρξαν περίοδοι που μεταγενέστερα συνειδητοποίησα ότι ίσως ήμουν οριακά για να πέσω σε προβληματική κατάσταση με την ψυχική μου υγεία.
Ένας από τους λόγους που αθλητές αναπτύσσουν προβλήματα ψυχικής υγείας, είναι η αβεβαιότητα της επόμενης μέρας μετά το τέλος της καριέρας τους. Εσένα σαν ποδοσφαιριστή πόσο σε απασχολούσε η επόμενη μέρα;
Το σκεφτόμουν ναι, αλλά δεν σημαίνει ότι ήμουν και έτοιμος για την επόμενη ημέρα. Είναι δύσκολο να είσαι έτοιμος μετά από τόσα χρόνια όταν κάνεις ένα συγκεκριμένο πράγμα με τόσο πάθος, τόση διάθεση και τόση όρεξη, σαν να μην είναι καν επάγγελμα. Είναι δύσκολο να το αντικαταστήσεις με κάτι. Σκεφτόμουν σίγουρα το τέλος της καριέρας μου, αλλά μου πήρε και εμένα χρόνο να σκεφτώ και να βρω το επόμενο μεγάλο πάθος θα έλεγα.
Είχες κάποια βοήθεια στο να βρεις το επόμενο μεγάλο πάθος;
Είναι συνήθως μία εσωτερική διαδικασία αυτό, δεν ξέρω αν είναι θέμα του να έχεις βοήθεια από κάποιους άλλους. Είναι θέμα στο να ανακαλύψεις καλύτερα τον εαυτό σου, να ανακαλύψεις κάτι άλλο που θα σου αρέσει να κάνεις με τον ίδιο ζήλο και την ίδια διάθεση. Αυτό έψαχνα, αυτό ήταν το κυριότερο για μένα.
Ήσουν μέλος του ΑΠΟΕΛ για πολλά χρόνια, μίας ομάδας με μεγάλες απαιτήσεις και στην Κύπρο αλλά και στην Ευρώπη. Ένιωθες αυτό το βάρος της πίεσης, ότι ήσασταν υποχρεωμένοι να πετύχετε και η αποτυχία δεν ήταν στο λεξιλόγιο;
Αυτό ήταν κάτι το καθημερινό, μαθαίνεις και ζεις με αυτό. Άλλο η πίεση και το άγχος του πρωταθλητισμού, και άλλο τα προβλήματα ψυχικής υγείας. Πίεση υπάρχει, δεν υπάρχει κανένας που κάνει πρωταθλητισμό και να μην ζει κάτω από πίεση. Είτε πίεση για αποτελέσματα, είτε πίεση για το συμβόλαιο είτε για οτιδήποτε άλλο.
Είναι και τα οικογενειακά προβλήματα που μπορεί να έχει ένας αθλητής, ένας σημαντικός λόγος ανάπτυξης προβλημάτων ψυχικής υγείας που επηρεάζει φυσικά και την απόδοση. Εσένα επηρέασαν ποτέ την απόδοσή οποιαδήποτε οικογενειακά προβλήματα που μπορεί να είχες;
Εννοείται. Όλους τους επηρεάζουν τέτοια θέματα, δεν υπάρχει άνθρωπος που δεν επηρεάζεται στην εργασία του από τέτοια ζητήματα. Τώρα σε ποιο βαθμό επηρεάζεται ο καθένας και ποια είναι τα όρια που βάζει ο καθένας, εξαρτάται από τον ίδιο.
Εσύ είχες ποτέ την ανάγκη να μιλήσεις σε άτομο μέσα στην ομάδα για κάποια θέματα που μπορεί να αντιμετώπιζες; Για παράδειγμα έναν αθλητικό ψυχολόγο που θα ήταν στο τιμ της ομάδας.
Μόνο στην Εθνική ομάδα είχαμε ένα ψυχολόγο στο τιμ, δεν είχαμε στο ΑΠΟΕΛ, ούτε και στη Λάρισα και ελάχιστες ομάδες έτυχε να μάθω ότι είχαν στο τιμ τους αθλητικό ψυχολόγο. Κάποια στιγμή σκέφτηκα εγώ πως να ενδυναμώσω τον εαυτό μου, για παράδειγμα σκέφτηκα να είχα έναν ειδικό προπονητή για να με βοηθήσει στην πνευματική ενδυνάμωσή μου, δεν πήγα σε κλινικό ψυχολόγο γιατί δεν ένιωσα αυτή την ανάγκη. Αλλά σίγουρα αν υπήρχε στις ομάδες ένας μόνιμος αθλητικός ψυχολόγος, θα ήταν πολύ πιο εύκολο στο να διαχειριστείς μικρά μικρά πράγματα που μπορεί να μαζευτούν και θα τα βρεις μπροστά σου στην πορεία.
Είναι όμως ένα πόστο αναγκαίο. Μπορεί εσύ για παράδειγμα να ήσουν από τους τυχερούς, στα εισαγωγικά το τυχερούς, αλλά υπήρξαν και υπάρχουν ποδοσφαιριστές που θα πέρασαν από σαφώς δυσκολότερες καταστάσεις.
Ότι και να περνάς, είτε χειρότερα είτε ευκολότερα, δεν ξέρεις τι αντιμετωπίζει ο καθένας και ποια είναι τα όριά του. Θεωρώ ότι αυτό το πόστο πρέπει να υπάρχει και στις ομάδες και στους αθλητικούς οργανισμούς, τόσο για τον αθλητή αλλά και για τους προπονητές. Είναι πολύ βασικό να υπάρχει στήριξη στον προπονητή γιατί είναι ένα πολύ πιο μοναχικό επάγγελμα με τεράστιες πιέσεις. Θεωρώ ότι είναι απαραίτητη η παρουσία ενός αθλητικού ψυχολόγου, μπορεί να βοηθήσει και τους προπονητές και τους ποδοσφαιριστές στη δουλειά τους αλλά και από την πλευρά των διοικούντων της ομάδας ώστε να κατανοήσουν καλύτερα τους υπαλλήλους τους και τους συνεργάτες τους.
Το όλο ζήτημα της ψυχικής υγείας των ποδοσφαιριστών θεωρείται όμως ταμπού ακόμη από τον κόσμο, αλλά και από μερίδα των ποδοσφαιριστών.
Αυτό είναι ίσως και ένας μύθος που υπάρχει και ίσως κάνει πιο δύσκολο και για τον ποδοσφαιριστή να παραδεχθεί ότι χρειάζεται βοήθεια. Ας μην κρυβόμαστε, υπάρχει γενικά ταμπού στον χώρο της κοινωνίας γύρω από τον θέμα του ψυχολόγου, δεν είμαστε μία πολύ ανοιχτή κοινωνία. Αλλά σίγουρα στον χώρο του αθλητισμού που υπάρχει το θέμα της προβολής και της δημοσιότητας, ίσως να το κάνει πιο δύσκολο για έναν αθλητή να ζητήσει βοήθεια. Αλλά νομίζω ότι τα πράγματα είναι πολύ καλύτερα από ότι ήταν πριν. Αν οι ομάδες εντάξουν στο τιμ τους αθλητικό ψυχολόγο, και αυτός είναι και πολύ καταρτισμένος και μπορεί να βοηθήσει όλες τις πλευρές, θεωρώ ότι θα έχει χρήση και θα έχει μάλιστα αρκετή.
Ήταν αυτό που θα σε ρωτούσα. Είσαι τόσα χρόνια στον χώρο του ποδοσφαίρου, είδες διαφορά και στο πως το αντιμετωπίζουν οι ομάδες το ζήτημα αλλά και στο πως το αντιμετωπίζουν οι παίκτες;
Σίγουρα, είναι τεράστια η διαφορά. Δεν μπορώ να σκεφτώ για παράδειγμα τον εαυτό μου να επισκέπτεται έναν αθλητικό ψυχολόγο όταν ξεκινούσα το ποδόσφαιρο και μπορώ να το συγκρίνω με τη σύγχρονη εποχή τόσο στις ομάδες, όσο και στην Εθνική στην οποία ήταν η πρώτη φορά που είχαμε αθλητικό ψυχολόγο λίγα χρόνια πριν σταματήσω το ποδόσφαιρο. Είναι διαφορετικές οι ανάγκες που αντιμετωπίζει ένας σύγχρονος ποδοσφαιριστής, με πολύ διαφορετικές καταστάσεις και αρκετή πληροφορία γύρω του, σε ένα διαφορετικό πλέον περιβάλλον. Είναι σημαντικό όμως να ξεχωρίσουμε ότι στο κομμάτι της ψυχικής υγείας, δεν είναι κατ’ ανάγκη η αναγκαιότητα να υπάρχει αθλητικός ψυχολόγος, αλλά η αναγκαιότητα του αθλητή και του προπονητή να μπορεί να ζητήσει βοήθεια από έναν ειδικό πέραν από το να μιλήσει με τον αθλητικό ψυχολόγο της ομάδας. Να ζητήσει βοήθεια για κάποιο σημαντικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει και να υπάρχει η στήριξη από την ομάδα για να μπορεί να ζητήσει αυτή την βοήθεια. Είναι μία αναγκαιότητα που μπορεί να έχει ο οποιοσδήποτε άνθρωπος.
Όμως αν υπήρχε αθλητικός ψυχολόγος στην ομάδα, θα μπορούσε να γίνει εκείνο το πρώτο βήμα ώστε ένας αθλητής να πάρει την εξειδικευμένη βοήθεια που θα μπορούσε να χρειαστεί αναλόγως του προβλήματος που μπορεί να αντιμετωπίζει.
100%, ναι. Αυτό είναι μία αναγκαιότητα και με έναν αθλητικό ψυχολόγο στην ομάδα, μπορεί να υπάρξει πρόληψη διάφορων καταστάσεων. Μπορεί για παράδειγμα να εκπαιδεύσει τους ποδοσφαιριστές αλλά και όλα τα μέλη της ομάδας στο να αναγνωρίζουν καταστάσεις και να αναζητούν τη σωστή στήριξη όταν ακόμη είναι νωρίς. Πέραν φυσικά από την ψυχική ενδυνάμωση που εννοείται είναι η πιο συχνή χρήση.
Είναι ένα ζήτημα σημαντικό αυτό. Ότι οι ποδοσφαιριστές δεν αναγνωρίζουν ότι μπορεί να αντιμετωπίζουν κάποια θέματα γύρω από την ψυχολογική υγείας τους μέχρι να είναι αργά.
Ναι, είναι και αυτό. Πιστεύω ότι ένα από τα μεγάλα κομμάτια της ψυχικής υγείας στο ποδόσφαιρο και στον αθλητισμό γενικότερα, αφορά και το κομμάτι του τι θα κάνουν μετά που θα σταματήσει η καριέρα τους ή όταν είναι προς το τέλος της καριέρας τους. Και υπάρχουν αρκετά πράγματα στα οποία θα μπορούσε να γίνει συζήτηση γύρω από αυτό το κομμάτι γιατί είναι μία πολύ δύσκολη περίοδος και νομίζω ότι όλοι σχεδόν έχουν δυσκολίες στο να διαχειριστούν αυτή τη μετάβαση. Είναι επίσης σίγουρα και η πίεση που υπάρχει στους αθλητές για το αποτέλεσμα, η πίεση του να αγωνιστείς μέσα από τραυματισμούς, η χορήγηση φαρμάκων κλπ.
Εσύ τι θα πρότεινες για την επόμενη μέρα της μετάβασης ενός αθλητή ή για όταν πλησιάζει αυτή η μέρα;
Πρέπει και ο ποδοσφαιριστής να είναι προετοιμασμένος σε θέματα που αφορούν την επόμενή του μέρα όπως το πως να διαχειριστεί κεφάλαια κατά τη διάρκεια της καριέρας του ώστε να είναι έτοιμος για όταν θα σταματήσει το ποδόσφαιρο. Τι μπορεί να κάνει ο καθένας ώστε να προετοιμαστεί ψυχολογικά για αυτό εξαρτάται και από το πόσο συνειδητοποιημένος είναι για να καταλάβει ότι ‘κάποια μέρα τα φώτα κλείνουν’. Σημασία έχει να κάνεις αυτό το πράγμα που αγαπάς αλλά να γνωρίζεις ότι θα έρθει η μέρα που θα το σταματήσεις. Τα πράγματα δεν θα είναι εύκολα, είναι σημαντικό να το αναγνωρίζει ο καθένας και ότι πλέον είναι μία νέα ζωή και θα πρέπει να ξαναχτίσεις από την αρχή κάποια πράγματα. Μια συμβουλή που θα μπορούσα να δώσω είναι ότι κανένας δεν μπορεί να μένει και να βασίζεται μόνο από το ποδόσφαιρο στις μέρες μας, αλλά υπάρχουν πολλοί τρόποι για να εκπαιδευτεί, να κάνει κάτι που του αρέσει, να πάρει ένα πτυχίο ίσως, κάτι που είναι πολύ σημαντικό. Υπάρχουν τόσα εργαλεία πλέον, ακόμα και διαδικτυακά για την απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων που μας βοηθούν να αναπτυσσόμαστε που είναι κρίμα να μην τα εκμεταλλευόμαστε και στο χώρο του αθλητισμού και του ποδοσφαίρου ειδικότερα.
Νεκτάριε, εσύ έστω και από άλλα πόστα είσαι ακόμη στον χώρο του ποδοσφαίρου. Φαντάστηκες όμως ποτέ τον εαυτό σου τελείως εκτός του χώρου;
Ναι, το φαντάστηκα αυτό και θα ήθελα μία μέρα να είμαι εντελώς εκτός του χώρου και να κάνω κάτι άλλο που μου αρέσει επίσης για να είμαι ειλικρινής. Αλλά μου αρέσει το ποδόσφαιρο και ο αθλητισμός γενικότερα, το απολαμβάνω και αυτά που κάνω σε αυτήν την περίοδο της ζωής μου αν και είναι πολλά και μου παίρνουν πάρα πολύ χρόνο, δεν με κουράζουν γιατί είναι πράγματα που αγαπώ και μου αρέσει να τα κάνω. Και είμαι ένας άνθρωπος που θέλω να αναπτύσσομαι και να βελτιώνομαι σαν άτομο, και να έχω τη δική μου επιρροή σε πιο νέους ανθρώπους που θέλουν να ασχοληθούν με τον χώρο. Θα ήθελα να αφήσω το δικό μου στίγμα στον χώρο, και σε θέματα εκτός γηπέδου αλλά και εντός γηπέδου. Είμαι και άνθρωπος που είμαι λίγο ρομαντικός, θα ήθελα να γίνει και καλύτερος ο χώρος στον οποίο μεγαλώσαμε και ζήσαμε τόσα χρόνια. Θα μπορούσαμε να κάνουμε πάρα πολλά πράγματα γιατί έχει μεγάλη δύναμη και επιρροή ό χώρος του αθλητισμού και του ποδοσφαίρου ως προς την κοινωνία.
Πλέον στα 39 χρόνια ζωής του, ο Νεκτάριος Αλεξάνδρου έχει πίσω του δύο ολόκληρες δεκαετίες στον χώρο του επαγγελματικού ποδοσφαίρου.
Έκανε το ντεμπούτο του στο ΑΠΟΕΛ την περίοδο 2000-2001, ολοκλήρωσε την καριέρα του το 2019 και στο μεσοδιάστημα έζησε περιόδους μεγάλων αλλαγών στον χώρο του κυπριακού ποδοσφαίρου.
Μία από τις μεγάλες αλλαγές που έζησε ο Νεκτάριος είναι και ο τρόπος που αντιμετωπίζονται στον χώρο του ποδοσφαίρου τα προβλήματα ψυχικής υγείας των αθλητών.
«Σίγουρα, είναι τεράστια η διαφορά. Δεν μπορώ να σκεφτώ για παράδειγμα τον εαυτό μου να επισκέπτεται έναν αθλητικό ψυχολόγο όταν ξεκινούσα το ποδόσφαιρο και μπορώ να το συγκρίνω με αυτό που συμβαίνει τώρα στις ομάδες, ακόμη και όσον αφορά την Εθνική», αναφέρει σε συνέντευξή του στο SHOOTANDGOAL στα πλαίσια του μεγάλου ρεπορτάζ μας για το ζήτημα της ψυχικής υγείας στον χώρο του κυπριακού ποδοσφαίρου.
Όπως τονίζει στη συνέντευξή του, είναι όμως να ξεχωρίσουμε ότι στο κομμάτι της ψυχικής υγείας, δεν είναι κατ’ ανάγκη η αναγκαιότητα να υπάρχει αθλητικός ψυχολόγος, αλλά η οι αθλητές να μπορούν να ζητήσουν βοήθεια από έναν ειδικό πέραν από το να μιλήσει με τον αθλητικό ψυχολόγο της ομάδας. «Να ζητήσει βοήθεια για κάποιο σημαντικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει και να υπάρχει η στήριξη από την ομάδα για να μπορεί να ζητήσει αυτή την βοήθεια. Είναι μία αναγκαιότητα που μπορεί να έχει ο οποιοσδήποτε άνθρωπος», δηλώνει.
Συνέντευξη στον ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Email επικοινωνίας: demetriouch@mcmedia.com.cy
Ένας σημαντικός λόγος που οι ποδοσφαιριστές μπορεί να αντιμετωπίσουν προβλήματα ψυχικής υγείας, είναι και η αδυναμία να έχουν μία ομαλή μετάβαση από το ποδόσφαιρο στη νέα τους ζωή μακριά από τον χώρο.
Όπως τονίζει χαρακτηριστικά ο Νεκτάριος Αλεξάνδρου, πρέπει και οι ποδοσφαιριστές να είναι συνειδητοποιημένοι ότι «κάποια μέρα τα φώτα κλείνουν».
Η συμβουλή του ίδιου είναι ότι ένας ποδοσφαιριστής δεν μπορεί να μένει και να βασίζεται μόνο από το ποδόσφαιρο στις μέρες μας, «αλλά υπάρχουν πολλοί τρόποι για να εκπαιδευτεί, να κάνει κάτι που του αρέσει, να πάρει ένα πτυχίο, κάτι που είναι πολύ σημαντικό. Υπάρχουν τόσα εργαλεία πλέον που μας βοηθούν να αναπτυσσόμαστε που είναι κρίμα να μην τα εκμεταλλευόμαστε».
Αναλυτικά η συνέντευξη:
Νεκτάριε, τα τελευταία χρόνιε σε βλέπουμε να είσαι ενεργός σε ότι αφορά θέματα ψυχικής υγείας στον χώρο του αθλητισμού. Τι σε ώθησε σε αυτό;
Μέσα στην περίοδο της πανδημίας η ψυχική υγεία ήρθε στο επίκεντρο, και γενικότερα στην κοινωνία αλλά και στον χώρο του αθλητισμού. Βγήκαν άνθρωποι και μίλησαν για κατάθλιψη στην κοινωνία και σοβαρά προβλήματα ψυχικής υγείας και ένιωθα και με τη δική μου εμπειρία, ότι ήταν ένα κενό που υπήρχε στον χώρο του αθλητισμού και από κάτω κρύβει αρκετά άλλα προβλήματα τα οποία δυσκολεύουν την κατάσταση και προκαλούν άλλα προβλήματα με τη σειρά τους.
Είχες εσύ προσωπική εμπειρία από τέτοια ζητήματα στα χρόνια της καριέρας σου ως ποδοσφαιριστής;
Δεν θεωρώ ότι είχα οτιδήποτε συγκεκριμένο σε ότι αφορά την ψυχική υγεία μου. Προσπαθούσα να ενδυναμώσω τον εαυτό μου αλλά δεν έτυχε να βρεθώ σε περίοδο με κάποιο σημαντικό ζήτημα ψυχικής υγείας.
Ένας από τους λόγους που αθλητές αναπτύσσουν προβλήματα ψυχικής υγείας, είναι η αβεβαιότητα της επόμενης μέρας μετά το τέλος της καριέρας τους. Εσένα σαν ποδοσφαιριστή πόσο σε απασχολούσε η επόμενη μέρα;
Το σκεφτόμουν ναι, αλλά δεν σημαίνει ότι ήμουν και έτοιμος για την επόμενη ημέρα. Είναι δύσκολο να είσαι έτοιμος μετά από τόσα χρόνια όταν κάνεις ένα συγκεκριμένο πράγμα με τόσο πάθος, τόση διάθεση και τόση όρεξη. Είναι δύσκολο να το αντικαταστήσεις με κάτι. Σκεφτόμουν σίγουρα το τέλος της καριέρας μου, αλλά μου πήρε και εμένα χρόνο να σκεφτώ και να βρω το επόμενο μεγάλο πάθος θα έλεγα.
Είχες κάποια βοήθεια στο να βρεις το επόμενο μεγάλο πάθος;
Είναι συνήθως μία εσωτερική διαδικασία αυτό, δεν ξέρω αν είναι θέμα του να έχεις βοήθεια από κάποιους άλλους. Είναι θέμα στο να ανακαλύψεις καλύτερα τον εαυτό του, να ανακαλύψεις κάτι άλλο που θα σου αρέσει να κάνεις, να ανακαλύψεις τι άλλο θα μπορούσες να κάνεις με τον ίδιο ζήλο και την ίδια διάθεση. Αυτό έψαχνα, αυτό ήταν το κυριότερο για μένα.
Ήσουν μέλος του ΑΠΟΕΛ για πολλά χρόνια, μίας ομάδας με μεγάλες απαιτήσεις και στην Κύπρο αλλά και στην Ευρώπη. Ένιωθες αυτό το βάρος της πίεσης, ότι ήσασταν υποχρεωμένοι να πετύχετε και η αποτυχία δεν ήταν στο λεξιλόγιο;
Αυτό ήταν κάτι το καθημερινό, μαθαίνεις και ζεις με αυτό. Άλλο η πίεση και το άγχος του πρωταθλητισμού, και άλλο τα προβλήματα ψυχικής υγείας. Πίεση υπάρχει, δεν υπάρχει κανένας που κάνει πρωταθλητισμό και να μην ζει κάτω από πίεση. Είτε πίεση για αποτελέσματα, είτε πίεση για το συμβόλαιο είτε για οτιδήποτε άλλο.
Είναι και τα οικογενειακά προβλήματα που μπορεί να έχει ένας αθλητής, ένας σημαντικός λόγος ανάπτυξης προβλημάτων ψυχικής υγείας που επηρεάζει φυσικά και την απόδοση. Εσένα επηρέασαν ποτέ την απόδοσή οποιαδήποτε οικογενειακά προβλήματα που μπορεί να είχες;
Εννοείται. Όλους τους επηρεάζουν τέτοια θέματα, δεν υπάρχει άνθρωπος που δεν επηρεάζεται στην εργασία του από τέτοια ζητήματα. Τώρα σε ποιο βαθμό επηρεάζεται ο καθένας και ποια είναι τα όρια που βάζει ο καθένας, εξαρτάται από τον ίδιο.
Εσύ είχες ποτέ την ανάγκη να μιλήσεις σε άτομο μέσα στην ομάδα για κάποια θέματα που μπορεί να αντιμετώπιζες; Για παράδειγμα έναν αθλητικό ψυχολόγο που θα ήταν στο τιμ της ομάδας.
Μόνο στην Εθνική ομάδα είχαμε ένα ψυχολόγο στο τιμ, δεν είχαμε σε κάποια ομάδα που ήμουν στην Κύπρο. Κάποια στιγμή σκέφτηκα εγώ πως να ενδυναμώσω τον εαυτό μου, για παράδειγμα σκέφτηκα να είχα έναν ειδικό προπονητή για να με βοηθήσει στην πνευματική ενδυνάμωσή μου, δεν πήγα σε κλινικό ψυχολόγο γιατί δεν ένιωσα αυτή την ανάγκη. Αλλά σίγουρα αν υπήρχε στις ομάδες ένας μόνιμος αθλητικός ψυχολόγος, θα ήταν πολύ πιο εύκολο στο να διαχειριστείς μικρά μικρά πράγματα που μπορεί να μαζευτούν και θα σου έρθουν στην πορεία.
Είναι όμως ένα πόστο αναγκαίο. Μπορεί εσύ για παράδειγμα να ήσουν από τους τυχερούς, στα εισαγωγικά το τυχερούς, αλλά υπήρξαν και υπάρχουν ποδοσφαιριστές που θα πέρασαν από σαφώς δυσκολότερες καταστάσεις.
Ότι και να περνάς, είτε χειρότερα είτε ευκολότερα, δεν ξέρεις τι αντιμετωπίζει ο καθένας και ποια είναι τα όριά του. Θεωρώ ότι αυτό το πόστο πρέπει να υπάρχει και στις ομάδες και στους αθλητικούς οργανισμούς, τόσο για τον αθλητή αλλά και για τους προπονητές. Είναι πολύ βασικό να υπάρχει στήριξη στον προπονητή γιατί είναι ένα πολύ πιο μοναχικό επάγγελμα με τεράστιες πιέσεις. Θεωρώ ότι είναι απαραίτητη η παρουσία ενός αθλητικού ψυχολόγου, μπορεί να βοηθήσει και τους προπονητές και τους ποδοσφαιριστές στη δουλειά τους αλλά και από την πλευρά των διοικούντων της ομάδας ώστε να κατανοήσουν καλύτερα τους υπαλλήλους τους και τους συνεργάτες τους.
Το όλο ζήτημα της ψυχικής υγείας των ποδοσφαιριστών θεωρείται όμως ταμπού ακόμη από τον κόσμο, αλλά και από μερίδα των ποδοσφαιριστών.
Αυτό είναι ίσως και ένας μύθος που υπάρχει και ίσως κάνει πιο δύσκολο και για τον ποδοσφαιριστή να παραδεχθεί ότι χρειάζεται βοήθεια. Ας μην κρυβόμαστε, υπάρχει γενικά ταμπού στον χώρο της κοινωνίας γύρω από τον θέμα του ψυχολόγου, δεν είμαστε μία πολύ ανοιχτή κοινωνία. Αλλά σίγουρα στον χώρο του αθλητισμού που υπάρχει το θέμα της προβολής και της δημοσιότητας, ίσως να το κάνει πιο δύσκολο για έναν αθλητή να ζητήσει βοήθεια. Αλλά νομίζω ότι τα πράγματα είναι πολύ καλύτερα από ότι ήταν πριν. Αν οι ομάδες εντάξουν στο τιμ τους αθλητικό ψυχολόγο, και αυτός είναι και πολύ καταρτισμένος και μπορεί να βοηθήσει όλες τις πλευρές, θεωρώ ότι θα έχει χρήση και θα έχει μάλιστα αρκετή.
Ήταν αυτό που θα σε ρωτούσα. Είσαι τόσα χρόνια στον χώρο του ποδοσφαίρου, είδες διαφορά και στο πως το αντιμετωπίζουν οι ομάδες το ζήτημα αλλά και στο πως το αντιμετωπίζουν οι παίκτες;
Σίγουρα, είναι τεράστια η διαφορά. Δεν μπορώ να σκεφτώ για παράδειγμα τον εαυτό μου να επισκέπτεται έναν αθλητικό ψυχολόγο όταν ξεκινούσα το ποδόσφαιρο και μπορώ να το συγκρίνω με αυτό που συμβαίνει τώρα στις ομάδες, ακόμη και όσον αφορά την Εθνική. Είναι διαφορετικές οι ανάγκες που αντιμετωπίζει ένας σύγχρονος ποδοσφαιριστής, με πολύ διαφορετικές καταστάσεις και αρκετή πληροφορία γύρω του, σε ένα διαφορετικό πλέον περιβάλλον. Είναι σημαντικό όμως να ξεχωρίσουμε ότι στο κομμάτι της ψυχικής υγείας, δεν είναι κατ’ ανάγκη η αναγκαιότητα να υπάρχει αθλητικός ψυχολόγος, αλλά η αναγκαιότητα του αθλητή και του προπονητή να μπορεί να ζητήσει βοήθεια από έναν ειδικό πέραν από το να μιλήσει με τον αθλητικό ψυχολόγο της ομάδας. Να ζητήσει βοήθεια για κάποιο σημαντικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει και να υπάρχει η στήριξη από την ομάδα για να μπορεί να ζητήσει αυτή την βοήθεια. Είναι μία αναγκαιότητα που μπορεί να έχει ο οποιοσδήποτε άνθρωπος.
Όμως αν υπήρχε αθλητικός ψυχολόγος στην ομάδα, θα μπορούσε να γίνει εκείνο το πρώτο βήμα ώστε ένας αθλητής να πάρει την εξειδικευμένη βοήθεια που θα μπορούσε να χρειαστεί αναλόγως του προβλήματος που μπορεί να αντιμετωπίζει.
100%, ναι. Αυτό είναι μία αναγκαιότητα και με έναν αθλητικό ψυχολόγο στην ομάδα, μπορεί να υπάρξει πρόληψη διάφορων καταστάσεων. Μπορεί για παράδειγμα να εκπαιδεύσει τους ποδοσφαιριστές αλλά και όλα τα μέλη της ομάδας στο να αναγνωρίζουν καταστάσεις και να αναζητούν τη σωστή στήριξη όταν ακόμη είναι νωρίς.
Είναι ένα ζήτημα σημαντικό αυτό. Ότι οι ποδοσφαιριστές δεν αναγνωρίζουν ότι μπορεί να αντιμετωπίζουν κάποια θέματα γύρω από την ψυχολογική υγείας τους μέχρι να είναι αργά.
Ναι, ένα και αυτό. Πιστεύω ότι ένα από τα μεγάλα κομμάτια της ψυχικής υγείας στο ποδόσφαιρο και στον αθλητισμό γενικότερα, αφορά και το κομμάτι του τι θα κάνουν μετά που θα σταματήσει η καριέρα τους ή όταν είναι προς το τέλος της καριέρας τους. Και υπάρχουν αρκετά πράγματα στα οποία θα μπορούσε να γίνει συζήτηση γύρω από αυτό το κομμάτι γιατί είναι μία πολύ δύσκολη περίοδος και νομίζω ότι όλοι σχεδόν έχουν δυσκολίες στο να διαχειριστούν αυτή τη μετάβαση. Είναι επίσης σίγουρα και η πίεση που υπάρχει στους αθλητές για το αποτέλεσμα, η πίεση του να αγωνιστείς μέσα από τραυματισμούς, η χορήγηση φαρμάκων κλπ.
Εσύ τι θα πρότεινες για την επόμενη μέρα της μετάβασης ενός αθλητή ή για όταν πλησιάζει αυτή η μέρα;
Πρέπει και ο ποδοσφαιριστής να είναι προετοιμασμένος σε θέματα που αφορούν την επόμενή του μέρα όπως το πως να διαχειριστεί κεφάλαια κατά τη διάρκεια της καριέρας του ώστε να είναι έτοιμος για όταν θα σταματήσει το ποδόσφαιρο. Τι μπορεί να κάνει ο καθένας ώστε να προετοιμαστεί ψυχολογικά για αυτό εξαρτάται και από το πόσο συνειδητοποιημένος είναι για να καταλάβει ότι κάποια μέρα τα φώτα κλείνουν. Σημασία έχει να κάνεις αυτό το πράγμα που αγαπάς αλλά να γνωρίζεις ότι θα έρθει η μέρα που θα το σταματήσεις. Τα πράγματα δεν θα είναι εύκολα, είναι σημαντικό να το αναγνωρίζει ο καθένας και ότι πλέον είναι μία νέα ζωή και θα πρέπει να ξαναχτίσεις από την αρχή κάποια πράγματα. Μια συμβουλή που θα μπορούσα να δώσω είναι ότι κανένας δεν μπορεί να μένει και να βασίζεται μόνο από το ποδόσφαιρο στις μέρες μας, αλλά υπάρχουν πολλοί τρόποι για να εκπαιδευτεί, να κάνει κάτι που του αρέσει, να πάρει ένα πτυχίο, κάτι που είναι πολύ σημαντικό. Υπάρχουν τόσα εργαλεία πλέον που μας βοηθούν να αναπτυσσόμαστε που είναι κρίμα να μην τα εκμεταλλευόμαστε.
Νεκτάριε, εσύ έστω και από άλλα πόστα είσαι ακόμη στον χώρο του ποδοσφαίρου. Φαντάστηκες όμως ποτέ τον εαυτό σου τελείως εκτός του χώρου;
Ναι, το φαντάστηκα αυτό και θα ήθελα μία μέρα να είμαι εντελώς εκτός του χώρου και να κάνω κάτι άλλο που μου αρέσει για να είμαι ειλικρινής. Αλλά μου αρέσει το ποδόσφαιρο, το απολαμβάνω και αυτά που κάνω σε αυτήν την περίοδο της ζωής μου αν και είναι πολλά και μου παίρνουν πάρα πολύ χρόνο, δεν με κουράζουν γιατί είναι πράγματα που αγαπώ και μου αρέσει να τα κάνω. Και είμαι ένας άνθρωπος που θέλω να αναπτύσσομαι και να βελτιώνομαι σαν άτομο, και να έχω τη δική μου επιρροή σε πιο νέους ανθρώπους που θέλουν να ασχοληθούν με τον χώρο. Θα ήθελα να αφήσω το δικό μου στίγμα στον χώρο, και σε θέματα εκτός γηπέδου αλλά και εντός γηπέδου. Είμαι και άνθρωπος που είμαι λίγο ρομαντικός, θα ήθελα να γίνει και καλύτερος ο χώρος στον οποίο μεγαλώσαμε και ζήσαμε τόσα χρόνια. Θα μπορούσαμε να κάνουμε πάρα πολλά πράγματα γιατί έχει μεγάλη δύναμη και επιρροή ό χώρος του ποδοσφαίρου ως προς την κοινωνία.
